Тљлем мљлшері ќалай аныќталады?
Тљлем мљлшері ќалай аныќталады?
Ќазаќстан Республикасыныњ "2002 жылѓа арналѓан республикалыќ бюджет туралы" жѕне "Ќазаќстан Республикасында зейнетаќымен ќамсыздандыру туралы" Зањдарына сѕйкес 2002 жылѓы 1 ќањтардан бастап зейнетаќы тљлемдері арттырылатын болады.
Ќазаќстан Республикасыныњ N 31 "2002 жылдыњ 1 ќањтарынан бастап Зейнетаќы тљлеу жљніндегі мемлекеттік орталыќтан тљленетін зейнетаќы тљлемдерініњ мљлшерін арттыру туралы" тиісті ќаулысы 2002 жылѓы 11 ќањтарда ќабылданды.
Зейнетаќы тљлемдерін арттыру тѕртібіне Ќазаќстан Республикасы Ењбек жѕне халыќты ѕлеуметтік ќорѓау министрлігініњ Ѕлеуметтік ќамтамасыз ету жѕне ѕлеуметтік кљмек департаментініњ директоры Гџлшара Наушаќызы Ѕбдіхалыќова тџсініктеме береді.
Зейнетаќы тљлемдерін арттыру мынадай тѕртіппен жџргізіледі:
1) 1994 жылѓы 1 ќањтарѓа дейін таѓайындалѓан зейнетаќы тљлемдерініњ мљлшері алатын зейнетаќы мљлшерініњ 25 процентіне арттырылады;
2) 1994-1998 жылдары таѓайындалѓан зейнетаќы мљлшері, - алатын зейнетаќы мљлшерініњ 8,4 процентіне арттырылады;
1994 жылѓы 1 ќањтарѓа дейін таѓайындалѓан жѕне зейнетаќы таѓайындалѓаннан кейінгі жђмыс істеген екі жылѓы анаѓђрлым жоѓары жалаќыдан ќайта есептелген зейнетаќылар алып жџрген зейнетаќы мљлшерініњ 8,4 процентіне арттырылады;
3) 1998-2001 жылдары таѓайындалѓан зейнетаќы мљлшері 2001 жылы белгіленген ењ тљмен зейнетаќы мљлшерініњ (4000 тењге) 8,4 процентіне арттырылады;
2001 жылѓы тђтыну баѓаларыныњ болжалды орташа жылдыќ индексі Ќазаќстан Республикасы Џкіметініњ 2001 жылѓы 14 ќыркџйектегі N 1199 ќаулысымен маќђлданѓан.
Зейнетаќы тљлемдерініњ арттырылѓан мљлшері 25 еселенген айлыќ есептік кљрсеткіштіњ 75 процентінен аспауы тиіс.
2002 жылы республикалыќ бюджет туралы Зањмен айлыќ есептік кљрсеткіш - 823 тењге мљлшерінде белгіленген, яѓни арттыру зейнетаќы мљлшері 15432 (823x25x75=15432 тг.) тењгеден аспайтын зейнеткерлерге ѓана ќатысты болады.
1-мысал. Зейнеткер зейнеткерлік жасына 1993 жылѓы 15 желтоќсанда толды, ал зейнетаќы таѓайындау туралы љтінішті 1994 жылѓы 26 аќпанда берді. Зейнетаќы 1993 жылы 15 желтоќсанда таѓайындалды.
Бђл мысалда зейнетаќы таѓайындау кезењінде ќолданылып жџрген зейнетаќы зањдарымен жасы бойынша таѓайындалатын зейнетаќылар зейнетаќы жасына толѓан сѕттен, егер ол туралы љтініш зейнетаќы жасына жеткеннен кейін 3 айдан кешікпей берілгенде таѓайындалѓандыќтан 1993 жылѓы 15 желтоќсан, зейнетакы таѓайындалган кџн болып есептеледі.
2-мысал. Жасы бойынша зейнетаќы 1992 жылѓы 20 наурызда таѓайындалѓан болатын. Зейнеткер жђмысын істей берді жѕне 1995 жылѓы 1 сѕуірде ќосымша ењбек стажын ескере отырып, зейнетаќы таѓайындалѓаннан кейінгі жђмыс істеген екі жылѓы анаѓђрлым жоѓары жалаќысынан зейнетаќыны ќайта есептеу туралы љтініш берді.
Бђл мысалда зейнетаќыны 2001 жылѓы тђтыну баѓаларыныњ орташа жылдыќ индексіне - 2001 жылѓы 1 ќањтардаѓы алатын зейнетаќы мљлшерініњ 8,4 процентіне арттыру жџргізіледі.
Есептеме џшін 1995 жылѓы 1 сѕуірден кейін ќалыптасќан, яѓни зейнетаќыѓа шыќќаннан кейінгі жђмыс істеген екі жылѓы анаѓђрлым жоѓары жалаќысынан зейнетаќыны ќайта есептеуден кейінгі мљлшері алынады.
3-мысал. Жасы бойынша зейнетаќы 1989 жылы 1988 жылѓы жалаќыдан таѓайындалды. 1995 жылы 1983-84 жылдары зейнетаќыны ќайта есептеу џшін жалаќы туралы аныќтама берілді.
Бђл жаѓдайда зейнетаќы таѓайындау кџні болып зейнетаќы бірінші таѓайындалѓан кџн, яѓни 1989 жыл есептеледі.
4-мысал. Зейнетаќы таѓайындау туралы љтініш 1994 жылѓы 15 ќањтарда тџсті. Зейнетаќы таѓайындау џшін 1993 жылѓы жалаќы берілді.
Бђл мысалда зейнетаќы таѓайындау кџні деп зейнетаќы таѓайындалѓан кџн - 1994 жылѓы 15 ќањтар есептеледі.
5-мысал. 1989 жылѓы тамызда жасы бойынша зейнетаќы мљлшерінде мџгедектігі бойынша зейнетаќы таѓайындалѓан. 1996 жылѓы тамызда зейнеткер жасына толѓанда мџгедектігі бойынша зейнетаќы жасы бойынша зейнетаќыѓа мџгедектігі бойынша зейнетаќы таѓайындау сѕтіндегі жалаќы жѕне стажы туралы деректерге сџйене отырып ќайта ресімдедді.
Бђл мысалда таѓайындау кџні деп, жасы бойынша зейнетаќы шарттарымен есептелген, кейіннен зейнетаќы тљлемдерімен ауыстырылѓан мџгедектігі бойынша зейнетаќы белгіленген 1989 жылды есептеу керек. Арттыруды 25% жџргізу ќажет.
Егер мџгедектігіне сѕйкес зейнетаќы жасы бойынша ќайта таѓайындалѓан жаѓдайда орташа айлыќ жалаќы туралы жања аныќтама берілгенде, зейнетаќы таѓайындаѓан кџні болып - 1996 жыл есептеледі жѕне арттыру 8,4% жџргізіледі.
|
